Herriaren aurka Israelgo Estatua egiten ari den
genozidio terrorista salatu nahi dugu.
Debussy 1862ko abuztuaren 22an jaio zen
Musika klasikoan hasiberrientzako iradokizunak
Claude Debussy (1862-1918) Inpresionismoaren lehen konpositorea izan zen. 1884an, L'enfant prodigue kantatarekin Frantziako musika saririk ospetsuena irabazi zuen, Erromako Saria. Parisera itzuli zenean, Wagnerren Tristan e Isolda operak txundituta utzi zuen, “entzun dudan gauzarik onena”. Ondoren, javanesa musikaren egituren, Rimski-Korsakoven askatasun harmonikoaren eta Erik Satieren eragina izango zuen, bere planteamenduekin bat baitzetorren. 1894an estreinatu zuen Prélude à l'après-midi d'un faune (Preludioa fauno baten atsedenaldian); lau urte geroago lortu zuen nazioarteko ospea Pelléas et Mélisande opera amaitu bakarrarekin; 37 urte zituen orduan. Gaur egun, Debussy, XX. mendeko konpositore garrantzitsuenetakotzat jotzen da.
Suite bergamasque, Claude Debussy konpositore frantsesaren pianorako suite bat da. 1890ean idatzia izan arren, obra ez zen 1905era arte argitaratu, nahiz eta egileak ez zuen argitaratu nahi, gaztaroko obra hau bere konposizio modernoenen mailatik oso behera zegoela uste baitzuen. Suiteak Commedia dell 'Arte di Bergamoko maskaretatik hartzen du izena eta Paul Verlaineren Fêtes galantes-an inspiratuta dago.
Gaur suite honetako hirugarren mugimendu ospetsuena eskainiko dugu, Clair de lune (Ilargi argia), Paul Verlaineren poema baten izena hartzen duena. Re bemol maiorrean osatua dago, tempo andante trés expressif (andante oso espresiboa) delakoan; obra ia osoan pianisimoa da dinamika nagusia, nahiz eta klimax harmonikoan fortera pasatzen da. Egitura formalak lau atal bereizten ditu: sarrera, garapena, klimax harmonikoa eta berresposizioa.
Interpretazioa Khatia Buniatishvili piano-jotzaile georgiarrari dagokio, Parisen finkatu eta frantziar nazionalitatea duena.
Tomaso Albinoni (1671-1751) italiar barrokoko musikagile bat izan zen, Venezian jaio eta hil zena; bere operengatik ezaguna bere garaian, gaur egun bere ospea musika instrumentaletik eta, batez ere, bere Adagio famatutik datorkionean. Baina dirudienez ez zuen berak idatzi, baizik eta 1945ean Remo Giazotto italiar musikologoak konposatu zuen, Albinoniren soketarako eta organorako sonata baten zati batzuetan oinarrituta. Bere garaiko konpositoreekin kontrastean, ez zuen inoiz Elizan edo Gortean posturik lortu nahi izan, bere baliabideekin defendatzen baitzen eta bere independentziaz maiteminduta baitzegoen. Familia aberats baten semea, kantua eta biolina ikasi zituen, eta 50 opera inguru eta musika instrumental ugari konposatu zituen; batez ere, sonatak bakarlari eta hirukoterako, eta oboe eta biolinerako kontzertuak.
Barrokoa. Barrokoko musika Europako musika estiloa da, izen bereko garai kulturalarekin lotua, gutxi gorabehera 1600 inguruan opera sortu zenetik 1750ean Johann Sebastian Bach hil zen arte. Musika klasiko edo kultu europarraren estiloetako bat da, Errenazimentuko musikaren aurretik eta Klasizismoko musikaren atzetik kokatzen duguna.
Barrokoaren ezaugarri nagusiak: Kontrapuntuaren presentzia etengabea. -. Muturreko testura ahotsetara (agudoa eta baxua) polarizatzea; musika lau eta bost ahotsetara idazten jarraitzen den arren, horiek ez dira jada antzeko garrantzia dutenak, baizik eta goiko ahotsa eta baxua nabarmentzen dira.- Baxu jarraituaren nahitaezko presentzia: lerro melodiko baxuenarekin batera (baxua) goiko ahotsen harmonia laburbiltzen duten zifrak idazten dira; baxu jarraitua instrumentu melodiko batek edo batzuek interpretatzen zuten normalean (biolontxeloa, viola da gamba, fagota...), baita akordeak inprobisatzen zituen instrumentu harmoniko batek ere (klabea, archilaúd, organo positiboa, gitarra barrokoa, arpa, tiorba...) .- Harmonia tonalaren garapena erritmo harmoniko azkarrarekin (akordeen aldaketa ohikoa); norberaren erritmoak konpas argi eta erraza ezartzen du. Bokaletik bereizitako lengoaia instrumental propioa garatzea, idazkera musikala instrumentu mota bakoitzera egokituz (idazkera linguistikoa) .- Opera-antzokietan orkestra agertzen da, hari igurtziko instrumentuak nagusi direla, egungo orkestra sinfonikoaren oinarria izango da.- Ahots- eta instrumentu-forma berriak agertzen dira: opera, oratorioa eta kantata lehenengoen artean, eta kontzertua, sonata eta orkestra-suitea bigarrenen artean.- Soinu-kontraste sendoekiko gustua (koruen artekoa, familia instrumentalen artekoa edo bakarlariaren eta orkestraren artekoa), polikoralitatean eta «estilo kontzertantean» gauzatua, Errenazimentuko ohiko testuren eta tinbreen uniformetasunaren aurkakoa.- Inprobisazioari utzitako espazio zabala, bai obra libreetan bai jada idatzitakoetan, apainketa moduan.
Albinoniren Adagioa, jatorrian, Tomaso Albinoni veneziar konpositoreari esleitutako hari eta organorako sol minorreko pieza neobarrokoa da, baina, egia esan, 1945ean Remo Giazotto italiar musikologoak konposatu zuen. 1958an argitaratu zuen lehen aldiz Casa Ricordi argitaletxeak, eta argitaratzaileak salmenta-argudio gisa esan zuen egileak Albinoniren hirukote baten sonata baten mugimendu geldo baten zati batzuk hartu zituela oinarri, Bigarren Mundu Gerran hiria bonbardatu ondoren Dresdengo Liburutegiaren hondakinetan aurkitutakoak ustez, baina inoiz ez da aurkitu zati horien existentziaren froga seriorik. Aitzitik, Staatsbibliothek Dresdenek formalki gezurtatu du partituren bilduman edukitzea.
Pablo Sorozabal (1897-1988) Donostian jaio zen, bere memorien arabera, “familia proletario eta euskaldun batean”. Donostiako Udal Musika Akademian hasi zituen biolin ikasketak; 17 urterekin Donostiako Kasinoko Orkestran sartu zen eta 21 urterekin Madrilgo Filarmonikan. Gipuzkoako Foru Aldundiaren beka batekin osatu zituen ikasketak Leipzigen eta Berlinen. Bere ideia errepublikarrak zirela eta, Gerra Zibilaren ondoren, konpositore gisa isolatuta egon zen, eta kosta egiten zitzaion Madrilen zarzuelak estreinatzea. Madrilgo Orkestra Sinfonikoko zuzendari gisa, modu txarrean amaitu zuen 1952an, Shostakovitxen Leningrado sinfonia jotzea debekatu ziotenean, eta horrek dimisioa eragin zuen.
Portuko tabernaria, Pablo Sorozabalen musika eta Federico Romero eta Guillermo Fernandez-Shawren libretoa dituen 3 ekitaldiko zarzuela da; 1936ko apirilaren 6an estreinatu zen Bartzelonako Tivoli Antzokian. Ekintza Cantabreda hiri imajinarioaren portuan garatzen da. Portuan Marolaren taberna dago; inork ez daki ezer bere jatorriaz, baina Juan de Eguia bidelapurrak ordaindu zuen taberna, eta denek uste dute haren senarra dela. Marola eta Leandro maitemindu egiten dira, eta Marolak Leandrori aitortzen dio Juan de Eguia bere aita dela, eta, ondoren, gorabehera ezberdinak gertatuko dira.
No puede ser (Ezin da izan), Portuko tabernariaren bigarren ekitaldiko tenorearentzat konposaturiko aria edo erromantzea da. Erromantzeak Leandroren mina eta sinesgaiztasuna jasotzen eta interpretatzen ditu, Simpsonek informatzen duenean, Marolak kokainaz betetako fardel bat itsaslabarretatik erreskatatzeko eginkizun arriskutsua burutzeko eskatu diola jakitean. Gaztea bere zoritxarraz damutzen da, Marola ona dela eta ez duela erabili esanez, berak ere maite duelako.
Gaurko interpretazioa Alfredo Krausek (1927-1999) egin zuen. Espainiar tenorea eta kantu irakaslea izan zen, XX. mendearen bigarren erdiko tenore liriko arinetako bat.
Gustav Mahler (1860-1911) austriar konpositore eta orkestra-zuzendaria izan zen, Kaliště-n jaioa, gaur egungo Txekian, erromantizismo osteko konpositore garrantzitsuenetakotzat jotzen dena. Bere sormen lana sinfonian, lied-ean (kantu lirikoa) eta bi kontzeptu horien elkarketan oinarritu zuen; horri gehitu behar zaio lantzen zituen elementuen aniztasuna (doinu herrikoiak, militarrak, mota askotako fanfarreak, …), publikoa ohituta ez zegoen disonantzia agerikoak eta bere sinfonien iraupen luzea; horri gehitzen badiogu bere jatorri juduengatik prentsa antisemita jakin bat izan zuela aurrez aurre, ez da harritzekoa bere konposizioek bizi zen bitartean, merezitako arrakastarik ez izatea.
Gustav Mahlerren 1. sinfonia («Titán») re maiorrean, 1888an amaitu zen, 1889an Budapesten estreinatu baino urtebete lehenago. Hasiera batean, obra poema sinfoniko luze gisa sortu zen, eta bertan Mahlerrek Rübezahl opera proiektu abandonatutik eta Viktor Nesslerren El trompeta de Säkingen antzezlanerako konposatutako musika intzidentaletik zetorren musika erabili zuen. Budapesten estreinatu zenetik interpretatua izan zen aldi guztietan, kritikak eta publikoak ia erabat arbuiatu zuten obra. Mahlerrek behin baino gehiagotan berrikusi zuen sinfonia hori, eta gaur egun, Mahlerren sinfonia preziatuenetako bat da, bere aberastasun melodiko handiagatik, eta nahiko maiz interpretatzen da kontzertu-aretoetan.
Gaur sinfonia honen bigarren mugimendua eskainiko dugu Gisele Ben-Dor maisu uruguaitarrak gidatutako bertsioan.
Musika klasikoari buruzko iradokizunak
Georg Friedrich Händel (1685-1759) Hallen jaio zen, Alemanian; nazionalitate ingelesekoa, Musikaren Historiako barrokoko figura nagusienetariko bat da. Bere musika ekoizpen oparotik, El Mesias Oratorioa nabarmendu behar dugu, nahiz eta hainbat opera, cantata eta beste hainbat oratorio ere idatzi zituen arren. 18 urte zituela, Hanburgora joan zen bizitzera, bertako Operako orkestrako partaide bihurtuz. Hiru urteren buruan Florentziara joan zen eta gero Erromara. 1710ean Alemaniara itzuli zen, eta handik Londresera. Arrakasta handia izan zuen han, eta hainbat mezenasen babespean, bertan finkatzera bultzatu zuen. Bere bizitza pribatuaz beti jeloskor egon zen arren, bere joera homosexuala pentsarazten diguten zantzu ugari daude. 74 urterekin hil zen bere etxean.
Georg Friedrich Händelen lanen katalogoa, HWV siglekin ezagutzen dena eta Handel Werke Verzeichnis esan nahi duena (alemanez, Händelen obren katalogoa), ez dago kronologikoki ordenatuta, baizik eta gaika, generoen obra motaren arabera eta bere izaera bokal edo instrumentalaren arabera. 612 obra eta 25 gehigarri eta zalantzazko eta galdutako obrak biltzen ditu, eta 1978 eta 1986 bitartean egin zen, hiru liburukitan. Konposizioen kopuru zehatza, beraz, zaila da zehazten. Egilea Bernd Baselt musikologoa da.
Samson (HWV 57) Georg Friedrich Händel-en oratorio bat da, Newburgh Hamiltonen libreto batean oinarritua, John Miltonen Samson Agonistes-en oinarritua; eta aldi berean Epaileen Liburuko 16. kapituluko pertsonaia den Sanson-en oinarritua. Estreinaldia arrakasta handiz egin zen Londresko Covent Gardenen 1743ko otsailaren 18an, eta guztira zazpi emanaldi egin ziren bere lehen denboraldian, denboraldi berean bere edozein oratoriotako kopururik handiena. Samsonek bere ospea mantendu zuen Händelen bizitzan, eta harrezkero ez da inoiz ahanzturan erori. Let the bright Seraphim (sopranoarentzat) eta Total eclipse (tenorrarentzat) aria ezagunak askotan bakarka interpretatzen dira kontzertuetan.
Oratorioa, hiru zatitan egituratua dago (I: 0´12´´ .-. II: 59´42´´ -. III: 2h 3´06´´), eta Händelen lan dramatiko onenetakotzat hartzen da. Gaur, Susan Gritton eta Lucy Crowe sopranoaren; Iestyn Davies kontratenorraren; Mark Padmore eta Ben Johnson tenoreen; Neal Davies eta Christopher Purves baxuen eskutik eskaintzen da, The English Concert & The New Company Harry Bicket maisu ingelesak gidatuta.
Luigi Boccherini (1743-1805) italiar biolontxelo-jotzaile eta konpositore birtuosoa izan zen, aita ere biolontxelo-jotzailea zuena; haren eskutik jaso zituen instrumentuaren lehen eskolak, eta hamahiru urterekin atera zen eszenatokietara biolontxelo-kontzertista gisa. Ondoren, Vannuciren babespean, bere teknika instrumentala hobetu zuen, harmonia, kontrapuntua eta konposizioa ikasteaz gain. Ikasketekin Erroman jarraitu zuen eta Europako hainbat hiritan bizi eta bisitatu ondoren, Madrilen kokatu zen behin betiko. Boccherinik ganbera-musika ugari idatzi zuen (ehun kinteto baino gehiago eta beste laurogeita hamar hari-kuarteto, trio, sonata eta beste genero batzuetako piezez gain) eta orkestrarako bere errepertorioak 30 sinfonia eta kontzertu inguru biltzen ditu. Bestalde, bere garaiko biolontxeloaren bertutetsuena izanik, instrumentu horretarako idatzi zuenak, musikaren historian aurrekaririk ez duen garapena du.
Ganbera-musika, instrumentu-talde txiki batentzat konposatutako musika-lana da, orkestra-musikarekin kontrajarrita. Izena Erdi Aroan eta Errenazimenduan musikari-talde txikiek entseatzen zuten lekuetatik dator. Gela ez oso handi horiei kamerak esaten zitzaien. Ordura arte aristokraziaren aretoetara bazterturik, ganbera-musika pixkanaka zabaltzen hasi zen kontzertu-areto txikietan eta etxe partikularretan. Burgesiak praktika instrumentala eskuratzeak eta, ekonomikoki, orkestra bat baino askoz errentagarriagoa izateak eragiten du hori. Ganbera-lan bat ezaugarritzen duten bi xehetasun daude: 1) musikari bakoitzak zati ezberdin bat jotzen du; eta 2) ez dago zuzendaririk; musikariak elkarren artean begiratzeko moduan kokatuta daude, hobeto koordinatzeko.
Flute Quintet in F Major, G. 437. Boccherinik bi biolin, biola eta bi biolontxelo zituen kinteto sortu zuen, neurri handi batean berak ezarritako kuarteto batekin jo zezan. Kinteto horietako 100 baino gehiago idatzi zituen, eta horietako asko beste baliabide batzuetarako ere moldatu zituen, hala nola oraingo hari-boskote honetarako eta txirularako; bere hasierako Allegroa bizia da, mugimendu geldoa, aldiz, eszena liriko eztiki dibertsifikatua da, opera multzo baten bertsio instrumental gisa; azken dardoak kementsuak dira, hariak mugarik gabeko hizkuntza-hedapen batean dituztela. (LA Phil-en agertutako artikulutik jasoa)
Louise Farrenc (1804-1875) konpositore, pianista eta irakasle frantziarra izan zen. Piano ikasketak Anne Soriarekin egin zituen, eta gero Antoine Reicha Parisko Kontserbatorioko irakaslearekin jarraitu zuen. Azken honek idazkera musikala irakatsi zion (harmonia, kontrapuntua) eta geroago Ignaz Moscheles eta Johann Nepomuk Hummelekin. Farrencek pianoa irakatsi zuen Parisko Kontserbatorioan, eta han, azkenean, bere ikaskide gizonezkoenaren adinako soldata jaso zuen. Bestalde, bere garaiko musikaririk onenen laguntza jaso zuen, Joseph Joachim biolin jotzailearena kasu, eta bi aldiz jaso zuen ganbera musikako konposizio onenak saritzeko Frantziako Institutuaren Chartier Saria, 1868an eta 1869an. 1875eko irailaren 15ean hil zen eta Montparnasseko hilerrian lurperatu zuten.
Louise Farrencen lanen katalogoa. Bere obrak Opus zenbakiaren arabera sailkatzen dira (latinez opus hitzak 'obra' esan nahi du), musikan konpositore gehienen obrak katalogatzeko erabiltzen den terminoa baita. XVII. mendetik aurrera, lan bat argitaratzen zen bakoitzean katalogazio-modu hau erabiltzen hasi ziren, Opus (edo Op. laburdura) hitzaren aurretik, haren ordena-zenbakia jarriz.
Gaur Bigarren Sinfonia Re maiorrean Op. 35 aurkeztuko dugu, Louise Farrencena. 1845ean konposatu zen eta lau mugimendutan egituratuta dago: I ANDANTE (0'08") - ALLEGRO (1'27") .-. II (11'20") ANDANTE .-. III (19'37") SCHERZO .-. IV (25'49") FINALE; Insula Orchestrak eskainitako bertsioa da, Laurence Equilbey maisu frantziarrak gidatua.
Inpresionismo musikala XIX. mendearen amaieran Frantzian sortu zen joera musikal bat da. Erromantizismoaren ondoren, Gabriel Fauré edo Camille Saint-Saëns bezalako autoreek modu grekoekin eta tinbrearekin esperimentatu zuten (geroago inpresionismoan funtsezkoak izango ziren alderdiak), baina gehiegi sakondu gabe. Horrela, XIX. mendearen amaieran, inpresionismoa sortu zen (izena 1860-70 hamarkadako pinturetan jada erabiltzen zen, ideiak modu iradokian adierazteko ideiatik abiatuta). Musikan, eskala pentatonikoaren eta greziar moduen erabilera, askatasun harmoniko eta erritmikoa eta tinbrearekin esperimentatzea izan ziren mugimendu honen ezaugarri nagusiak, non Claude Debussy egile inpresionista nabarmenena den, Maurice Ravel eta Erik Satierekin batera.
La mer, trois esquisses symphoniques pour orchestre (Itsasoa, orkestrarako hiru zirriborro sinfoniko) edo, besterik gabe, La mer (gaur eskaintzen duguna) orkestrarako obra bat da, 1903an Debussyk idazten hasi eta 1905ean Eastbourneko Mantxako Kanaleko kostaldean egin zuen egonaldian osatu zuena. Lamoureux orkestrak estreinatu zuen, Camille Chevillarden zuzendaritzapean, 1905eko urriaren 15ean, Parisen. Hiru mugimendu ditu: I (0´14´´) EGUNSENTITIK EGUERDIRA BITARTEAN ITSASOAN – OSO MOTELA .-. II (9´00´´) OLATU JOKOAK - ALLEGRO. -. III (16´00´´) HAIZEAREN ETA ITSASOAREN ARTEKO ELKARRIZKETA – ANIMATUA ETA ISKANBILATSUA.
Gaur Los Angelesko Filarmonikoak eskaintzen digu, Valery Gergiev maisu errusiar ospetsuak gidatuta.
Denontzako musikari buruzko iradokizunak
Aretha Louise Franklin (1942-2018) 123 soul, R&B eta gospel abeslari estatubatuarra izan zen. Soularen adierazle nagusia izan zen eta garai guztietako gospel transmisore handienetako bat. 1960ko hamarkadaren erdialdean, Souleko emakumezko izar gisa finkatu zen, AEBetako arraza-eskubideen alde erabili zuena, eta eragin handiko elementua izan zen arraza-mugimenduaren eta emakumeen askapenaren barruan. 1987an, Rock and Roll Hall of Fame-n sartu zen lehen emakumea izan zen. 2008an, Rolling Stone aldizkarian, garai guztietako 100 abeslari handienen artean aukeratu zuten, eta 18 Grammy sari jaso zituen.
Pello Reparaz, Vendetta taldeko kide ohia, Zetak talde nafarraren abeslaria da, duela gutxi MIN 2021 saria eman diote Euskarazko disko onenari. 2020ko martxoan mundu osoa etxean giltzapetu zenean, Pello Reparazek (Arbizu, 1990) jauzi hilgarria egin berri zuen, tirabirarekin, Zetak musika elektronikoko proiektuarekin zutik erortzeko. Duela gutxi, musika independentearen (MINak) saria eman zioten Euskarazko disko onenari, bere bigarren diskoagatik. Birdoitze ariketa azkar batean, Reparazek eta bere bandak (Gorka Pastor sintetizadoreetan eta Leire Colomo eta Iban Larreburu perkusioan) pandemiatik zerbait positiboa ateratzea lortu dute: "Gauza negatiboak ekarri ditu, baina arlo profesionalean ahazten ari zaizkit. "Zeinen ederra izango den" lanari esker eta proiektua garatzen doan heinean nola eraldatu den ikusita, Zetak leku honetan kokatu ahal izan dugu ". Diziplina anitzeko proiektu artistiko gisa sortua, esperimentazioa Zetaken DNAn dago. Bilbon egoitza duen Sherpa AI konpainiarekin batera, adimen artifizialeko algoritmo batean oinarritutako abesti bat prestatzen ari da. "Helmugara iristen zarenean, konturatzen zara beste bat zela. Zerbait positiboa iruditzen zait; dena aldatzen da eta hori positiboa da". (Nerea Basterrak El País egunkarian idatzitako artikulutik jasoa)
María Becerra (Quilmes, 2000ko otsailaren 12a) abeslari, konpositore eta exyoutuber argentinarra da. 2015ean, entretenimenduzko edukiak sortzen hasi zen YouTubeko bere kanalean, eta hiru milioi harpidedun baino gehiago izan zituen; horrekin, hainbat sari irabaztea eta antzezlan baten protagonista izatea lortu zuen; era berean, Becerra Argentinako 10 youtuber garrantzitsuenetako bat izendatu zuten, Hill & Knowltonen arabera, 2018an. Abeslari gisa duen alderdiari dagokionez, 2019an sendotu zen, bere 222 EP delakoaren debutaren ostean. «Dime cómo hago» (Esaidazu nola egiten dudan) abestiak Billboardeko Argentina Hot 100 zerrendan egin zuen debuta. 2021ean Animal, 1. zatia EPa kaleratu zuen, Animal estudioko lehen albumaren aurrerapena, sei hilabete geroago argitaratua, eta haren arrakastak Animal Tour bira egitea ahalbidetu zion. Urte horretan "Además de mí (remix)" kolaborazioak kaleratu zituen, hainbat artistaren parte-hartzearekin, "¿Qué más pues?", J Balvinekin eta "Miénteme" Tini artistekin batera, eta hauek Billboardeko Global 200 zerrendan sartu ziren.
Claudio Capéo (Cernay, Frantzia, 1985eko urtarrilaren 10a) italiar jatorriko abeslari eta soinujole frantziarra da. The Voice: La Plus Belle Voix-eko 5. denboraldian parte hartu zuenean eman zen ezagutzera publiko orokorra. Bere lehen albuma, Claudio Capéo, Frantziako salmenta zerrendetan lehena izan zen bost astez jarraian, 2016ko abuztuan, 400.000 kopia baino gehiago salduz. Albumeko lehen singlek, «Un Homme Debout», SNEPek diamantezko diskoa ziurtatu zuen, eta seigarren postura iritsi zen Frantziako musika-zerrendetan eta zazpigarrenera Belgikako Ultratop-en; bideoklipa Lyongo Bellecour Plazan grabatu zuen. Ondoren beste bi album etorri dira, Tant que rien ne m'arrête (2018) eta Penso a te (2020), biak Frantziako platinozko disko ziurtagiriak. Bere azken proiektua, Rose des vents, 2022ko azaroaren 25ean argitaratu zen.
Bideo bereziei buruzko iradokizunak
Errusiar dantza tradizionala errusiar kulturaren zati garrantzitsu bat da, non errusiar dantza folklorikoaren jatorrizko tradizioek paper garrantzitsua betetzen jarraitzen duten Errusiako talde etniko ugariekin etengabeko elkarrekintzaren bidez. Bere ezaugarrietako batzuetako elementu asko, lehen errusiar herrixkek garatukoak direla pentsatzen da, hauen dantzetan, Ekialde eta Mendebaldeko kulturek ere eragina izan zutelarik. Errusiar dantzan ohikoa da kukubilko dantza, belaunak tolestuz, gogor zapalduz eta jauzi mugituak eginez. Ohikoa da, halaber, dantzariek oinak (behealde zein aurrealdea), izterrak, belaunak eta bularra txaloka eta kolpeka jotzea, oso erritmo azkarrean.
Igor Moiseyev balleta. Moskuko Bolshoi Antzokiaren erraietatik jaioa, munduko ballet konpainia handienetako bat da, Errusiako herri dantzen berezkotasuna ballet klasikoaren akademizismoarekin sintetizatzea lortzen duena. Gaur eskaintzen digun Dantza errusiarra horren erakusgarri ona da.
Dantza kolonbiarra. Kolonbia aberastasun kultural paregabeko herrialdea da, non eskualde bakoitzak bere tradizio, erritmo eta dantza propioak dituen, bere jendearen historia kontatzen dutenak. Karibeko kostaldetik hasi eta Andeetaraino, Ekialdeko Lautadetatik eta Ozeano Baretik igaroz, Kolonbiako dantza tipikoak herrialdeko kultur aniztasunaren adierazpen bizia dira. Dantza bakoitza, cumbiatik sanjuanerora, dantza egiten duten komunitateen nortasun eta arimarako leihoa da. Dantza hauek, entretenitzeko modu bat izateaz gain, tradizioak bizirik mantentzeko eta belaunaldi berriei transmititzeko modu bat ere badira. Gero eta globalizatuagoa den mundu honetan, tradizio horiek babestea funtsezkoa da Kolonbiako kultura-aberastasuna mantentzeko. Dantza hauek ospatzen dituzten jaialdi eta ekitaldi kulturalak aukera bat dira belaunaldi berriak euren herentziarekin konektatzeko eta munduak Kolonbiako kulturaren edertasuna eta aniztasuna preziatzeko.
La Cumbia, Kolonbiako musika erritmo eta dantza folkloriko tradizionala da. Hiru alderdi kulturaleko edukiak ditu: indigena, afrikarra eta, neurri txikiagoan, zuria (espainiarra), kultura horien arteko mestizaje luzearen emaitza. Musikan jatorri afrikarreko danborrak daude; marakak, guatxea eta turutak (miliako kanabera eta gaitak) jatorri indigenakoak; kantuak eta koplak, berriz, Espainiako poetikaren ekarpena dira. Dantzari dagokionez, azpimarratzekoa da mugimendu sentsual, galante eta seduktoreen presentzia, afrikar jatorriko dantzen bereizgarriak.
Kolattama makil dantza ezaguna da Andhra Pradeshen (Indiako hego-ekialdean). Dantza forma hau VII. mendean sortu zen eta izen ezberdinak ditu, Indiako hainbat eskualdetan. Andhra Pradeshen, dantza honek KolKollannalu, Kolattam eta Kolannalu du izena. Hasiera batean, dantza emakumeek bakarrik egiten zuten; pixkanaka dantza horretan aldaketak agertzen joan ziren eta orain dantza gizonek zein emakumeek egiten dute. Oro har, arte mota hau herrietako jaialdietan egiten da. Dantza mugimendu erritmikoen, abestien eta musikaren konbinazioa da. Dantza hainbat artistak egiten dute, taldeka eta bikoteka. Gorputzaren inklinazioa, urratsak eta gorputzaren beste mugimendu batzuk funtsezkoak dira dantzariarentzat dantza-ikuskizunean.
Jeux (Jokoak), Claude Debussyk idatzitako balleta da. "Poema dantzatu" bezala deskribatua, Diaghileven, Russen Balletarentzako idatzia izan zen. Jeux, 1913ko maiatzaren 15ean estreinatu zen Parisko Théâtre des Champs-Élysées-en, Pierre Monteux-en zuzendaritzapean. Obra ez zen ondo hartu, eta laster eklipsatu zuen Stravinskyren Udaberriaren sagaratzea lanak, bi aste geroago estreinatu zenak. Obran hirurogei tempo marka ezberdin inguru daude, nahikoak Émile Vuillermozek partitura deskribatzeko "bi konpaseko abiadura eta ñabardura" aldatuz bezala. Jeuxen motibo tematikoak ere oso laburrak dira, askotan bi konpas luze edo konpas bakarreko bi bloketan oinarrituta eraikiak.
Umeentzako musikari buruzko iradokizunak
Testu hauek egiteko Wikipediako hainbat artikulu erabili dira.
Videomusicalis-eko testuak, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez eginda daude.
