Herriaren aurka Israelgo Estatua egiten ari den
genozidio terrorista salatu nahi dugu.
Musika klasikoan hasiberrientzako iradokizunak
Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) musika konposizioko hiru erraldoietako bat da, Bach eta Beethovenekin batera. Haur prodijioa, Salzburgon jaioa, sei urterekin teklatua eta biolina menderatzen ditu eta konposatzen hasten da. Leopold bere aitak bira nekagarrietan erakusten du Europako hainbat gortetan. Konpositore emankorra izan zen (bost urte zituenetik hil zen arte idatzitako 600 lan baino gehiago ditu), eta mota guztietako musika-generoak landu zituen: piano-lanak, ganbera-musika, sinfoniak, obra kontzertanteak, obra koralak, operak, … guzti-guztiak, bere generoko maisulanak. Bere operak, Txirula Magikoa, Don Giovanni, Cosi fan Tutte, eta Figaroren ezteiak, mundu osoko 10 opera ospetsuenen artean daude. Vienan hil zen 35 urte zituela.
Klarinetea mihi sinpledun zurezko haize-instrumentuen familiako musika-tresna da (oboeak eta fagotak mihi bikoitzak erabiltzen dituzte). Orkestraren barruan, egur-haizearen sailean dago, flauta, oboea, saxofoia eta fagotarekin batera. Klarinetearen tinbreak ñabardura eta adierazpen-aukera ugari ditu. Flauta eta biolinarekin batera, orkestrako instrumenturik bizkorrena da; muturreko edozein ñabardura eman dezake edozein erregistrotan, eta horrek oso ahots aldakorra igortzeko aukera ematen dio instrumentu honi. Klarineterako obra eta kontzertu handiak idatzi dira, eta horien artean historian ondoen baloratutako kontzertuetako bat nabarmentzen da, Wolfgang Amadeus Mozarten Klarinete eta orkestrarako Kontzertua La maiorrean.
Wolfgang Amadeus Mozarten Klarineterako kontzertua La maiorrean, K. 622, 1791n konposatu zen Vienan Anton Stadler klarinete jotzailearentzat, Mozarten lagun handia eta masoi-kofradia. Bakarlariari laguntzen dion orkestrak bi txirula, bi fagote, bi tronpa eta soka ditu. Klarineterako Kintetoa K. 581 tonalitate berean idatzita dago, eta Stadlerri ere eskainita dago.
Gaur kontzertu horretako Bigarren Mugimendua aurkeztuko dugu, Sharon Kam klarinete jotzaile alemaniarrak interpretatua, Manfred Honeck maisu austriarrak gidatutako Czech Philharmonic Orchestrak lagunduta.
Robert Schumann (1810-1856), alemaniar konpositorea izan zen, erromantizismoaren zutabeetako bat. Pianoa ikasi zuen, nahiz eta eskuineko eskuan lesio sendaezina izan, piano-karrera utzi eta konposizioan zentratu zen. Clara Wieckekin ezkondu zen (Clara Schumann), bere irakasle, konpositore eta pianista miragarriaren alabarekin; Brahmsekin adiskidetasun harreman hurbila izan zuten biek. 23 urte zituenetik hainbat gertaera depresibo eta haluzinazio jasan zituen bere buruaz beste egiteko saiakera batekin 1854an. 30 urte bete zituen arte pianorako eta lieder (liederrak abestiak dira) lanak baino ez zituen idatzi; baina emazteak animatuta, pisu handiagoko obrekin ausartu zen eta, horrela, hainbat obra koral, ganbera-obra, orkestra-lan batzuk idatzi zituen, eta horien artean aipatzekoak dira bere lau sinfoniak, poema dramatiko bat, Manfred opera eta gaur aurkeztuko dugun Oratorioa.
Pianorako kontzertua La minorrean, Op. 54 pianorako eta orkestrarako pieza kontzertantea da, Robert Schumannek 1841 eta 1845 artean idatzia. 1845eko abenduaren 4an estreinatu zen Dresden eta 1846an argitaratu zen lehen aldiz. Ferdinand Hiller piano-jotzaile eta konpositore alemanari eskainia dago obra. Garai erromantikoan gehien interpretatu eta grabatu den pianorako kontzertuetako bat da. Kontzertuak, hiru mugimendutan egituratua, izaera ia sinfonikoa du, garai hartan nagusi zen kontzertuaren ikuspegiarekin kontraste argian, erakusketa birtuosistikorako funtsezko tresna gisa, Franz Liszt eta Nicolò Paganiniren obra kontzertanteen adibide gisa. Izan ere, obraren eskakizun teknikoak interes tematikoaren eta egiturazko argitasunaren mende daude ia erabat.
Lehen mugimendua, Allegro affettuoso. La minorreko tonalitatean eta 4/4ko konpasean idatzita dago. Mugimendua oso azaletik eta modu askean eraikita dago, ohiko sonata formaren arabera. Orkestra-sarrerarik gabe hasten da, beheranzko biraketarekin eta ilunki martzialarekin. Pieza guztia solemnitate handi batek markatutako gai nagusi eder baten inguruan egituratzen da, material melodikoaren iturri nagusi bihurtzen dena. Garapena gogo-aldarte batetik bestera aldatzen da modu ia zorabiagarrian, eta, aldi berean, gaien osagaien anbiguotasunak aztertzen dira. Schumannek trebeki erabiltzen du cadenza luzea gatazka emozional handiago baterako gudu-zelai gisa, mugimendua lehen gai jasoaren itzulera erabakigarri batekin amaitu aurretik.
Gaur Polina Osetinskaya piano-jotzaile errusiarrak eskainiko digu, Arthur Arnold maisu holandarrak gidatutako Moscow Symphony Orchestrak lagunduta.
Jesus Guridi (1886-1961) Vitoria-Gasteizen jaio zen, musika-familia batean. Familia Madrilera joan ondoren, Guridi Kontserbatorioan sartu zen; hala ere, gurasoei ez zitzaien ondo joan ekonomikoki, eta, ondorioz, Bilbora mugitu ziren. Zubiriako Kondea mezenasari esker, Parisera joan ahal izan zen eta Schola Cantorumen sartu zen pianoa, organoa, kontrapuntua eta konposizioa ikasteko. Ikasketak amaitu ondoren, Belgika, Kolonia eta Munichetik igaro zen, ikasketak sakontzeko asmoz. Bilbora itzulita, 21 urterekin, Bilboko Koral Elkartearen zuzendari kargua hartu zuen. Lan horrekin batera, organista lana egin zuen Santiagoko Basilikan (orain, Katedrala). 1939an Madrilera itzuli zen, Kontserbatorioko zuzendari gisa, eta 75 urterekin hil zen.
Hamar Euskal Melodiak Resurrección María de Azkue (1864-1951) euskal filologo eta musikologoak, Guridiren babesle eta ikaskide izan zenak, bildutako herri-kantutegitik datoz gehienbat. Konpositoreak egiten duena, Guridiren beraren hitzetan, "bere arima komunikatzea da, bere arnasa emozional guztia ukituz". Musikaren historia oso ondo ezagutzen duen norbaiten lana ere bada, une batzuetan kantu gregorianoaren edo concerto grosso barrokoaren oihartzunak iristen baitzaizkigu. Erromantizismoaren, nazionalismo musikalaren edo inpresionismoaren oroitzapenak ere aurkitzen ditut bertan, orkestrazioaren nagusitasuna Rimski-Korsakoff, Strauss edo Ravelen pareko den musikari batek bakarrik sor dezakeena. (Antonio R. Rubio Ploren artikulutik jasoa, Guridi familiaren webgunean argitaratua)
Amorosa (Melodien 6. zk.). Hamar euskal melodietako pieza hau bilduma honetako lirikoenetako bat da, non Guridi maisuaren izaera musikal aberats eta aldi berean delikatua islatzen den. Bere tinbrika instrumental adimentsu eta distiratsuak, non ezaugarri modernistak sartzen dituen, ez du une batean ere deskonektatzen bere jatorrizko melodiaren sinpletasun, emozio eta izaera malenkoniatsuarekin. (José Antonio Cantónen Notas al programa de la Orquesta de Córdoba artikulutik jasoa).
Gaur Murtziako Eskualdeko Orkestra Sinfonikoak eskainiko digu, Andrés Salado Egea maisu madrildarrak gidatuta.
James Curnow (1943ko apirilaren 17an jaioa) kontzertu-bandetarako, metal-bandetarako, ahots-bakarlari eta instrumentaletarako eta mota desberdinetako taldeetarako musika-konpositorea da; Trumpet Voluntary bezalako musika-piezen moldaketak ere idatzi ditu. Curnowek eskolak eman ditu bai eskola publikoetan bai unibertsitateetan. Port Huronen jaio zen, Michiganen, eta Royal Oaken (Michigan) hazi zen. Eskola publikoetan eta hiri horietako Salbazio Armadaren Programa Instrumentaletan jaso zuen hasierako musika prestakuntza. Gaur egun Nicholasvillen bizi da, Kentuckyn. Curnow Music Press, Inc. enpresako presidentea, konpositorea eta hezkuntza-aholkularia da. Halaber, Asburyko Unibertsitateko (Wilmore, Kentucky) irakasleen konpositore egoiliarra (emeritua) da.
Bonbardinoa, haize metaleko instrumentua da, eta baritono-tenorraren papera betetzen du Haize Orkestretan edo Musika Bandetan; Eufonio ere esaten zaio (“soinu eztia” ), eta horrek bere soinuaren izaera nabarmentzen du, adierazitako tesiturari dagozkion kanta-zatiez arduratzeko. Biolontxeloak orkestra batean betetzen duen papera betetzen du bonbardinoak Musika Bandan.
Gaur Bombardino eta Bandarako Rapsodia aurkeztuko dugu James Curnow-rena, Jan Jochems bakarlari bonbardinoa dela, Charles H. Neidhardt maisuak gidatutako Montgomery County Concert Bandekin batera.
Musika klasikoari buruzko iradokizunak
Bianca Maria Meda (1665-1700) moja beneditarra eta musikagile italiarra izan zen. Oraindik ez da bere bizitzari buruzko aipamenik aurkitu; izena bakarrik, 1677an lehen aldiz agertzen dena, San Martino del Leano beneditarren komentuko dokumentuetan, Pavian. 16 urterekin sartu zen komentura, garaiko ohituraren arabera, neska gazteak komentuetan sartzen ziren adina hori zelarik. Hogeita hamar urte inguru zituenean, aurretik aipaturiko dokumentuetan oinarrituta (1691), bere konposizio ezagun bakarrak argitaratu zituen: "Mottetti a 1, 2, 3, e 4 voci". Bilduma honekin, Meda, XVII. mendean bere obra inprimatua ikustea lortu zuen Italiako monje-konpositore bakanetakoa bihurtu zen; Isabella Leonardak, Novarako moja ursularrak bakarrik jarraitu zion.
Gaur, Bianca Maria Meda konpositorearen Cari Musici motetea eskainiko dugu, Brett Umlauf sopranoa, Anneke Schaul-Yoder txelo-jotzailearekin eta Kelly Savage klabezinistarekin batera.
Luigi Boccherini (1743-1805) italiar biolontxelo-jotzaile eta konpositore birtuosoa izan zen, aita ere biolontxelo-jotzailea zuena; haren eskutik jaso zituen instrumentuaren lehen eskolak, eta hamahiru urterekin atera zen eszenatokietara biolontxelo-kontzertista gisa. Ondoren, Vannuciren babespean, bere teknika instrumentala hobetu zuen, harmonia, kontrapuntua eta konposizioa ikasteaz gain. Ikasketekin Erroman jarraitu zuen eta Europako hainbat hiritan bizi eta bisitatu ondoren, Madrilen kokatu zen behin betiko. Boccherinik ganbera-musika ugari idatzi zuen (ehun kinteto baino gehiago eta beste laurogeita hamar hari-kuarteto, trio, sonata eta beste genero batzuetako piezez gain) eta orkestrarako bere errepertorioak 30 sinfonia eta kontzertu inguru biltzen ditu. Bestalde, bere garaiko biolontxeloaren bertutetsuena izanik, instrumentu horretarako idatzi zuenak, musikaren historian aurrekaririk ez duen garapena du.
Cellokonzert, 7. zk. Boccherinik biolontxelorako 12 kontzertu idatzi zituen, eta gaur 7. zenbakia duena eskaintzen dugu, hiru mugimendutan egituratua: (I (0'6") ALLEGRO.-. II (6'56") ADAGIO.-. III (10'57") ALLEGRO) bertsio honetan erabilitako instrumentuaren ezaugarriarekin, gaur egun ez baita batere ohikoa besoko biolontxeloa edo spalla-biolontxeloa erabiltzea. Ikus dezakegunez, biola baino handiago den musika-tresna dugu biolontxelo hau, eta XVIII. mendean erabili zen gehienbat. Ikertzaile batzuek uste dute, adibidez, Bachen Biolontxelorako 6 Suiteak instrumentu horretarako sortuak izan zirela.
Gaur eskainiko dugun kontzertua Sergey Malov, musika tresna honetan aditua denak emango du, Andrea Marconen gidaritzapean.
Richard Wagner (1813-1883) musikagilea, orkestra-zuzendaria, poeta, saiakera-egilea, antzerkigilea eta Erromantizismoaren teoriko musikala izan zen. Bere ideia eta idazki antisemitengatik eztabaidatua izan zen, hala nola Judaismoa musikan, juduek musikarekin zuten harreman musikalaren aurka. Hasieran, bere lanek tradizio erromantikoari jarraitzen zioten, baina geroago pentsamendu musikala eraldatu zuen «erabateko artelanaren» (Gesamtkunstwerk) ideiarekin. Filosofiarako, literaturarako, musikarako, arte eszenikoetarako, pinturarako eta eskulturarako duen gaitasunak arte osoaren erakusle gisa pentsatutako operetara eramaten du. Printzipio horiekin eraiki zuen Bayreuther Festspielhaus antzokia, bere operak antzeztu ahal izateko. Opera horietako musikaren egilea izateaz gain, libretoaren eta eszenografiaren egilea ere bazen.
Preludioa musika-pieza laburra da, normalean barne-forma berezirik gabekoa. Nahiz eta barroko garaian, obra baten ondoz ondoko mugimenduetarako sarrera gisa balio izan zezakeen, erromantizismo garaian, obra independente bat ere izan zitekeen. Oro har, pieza osoan zehar errepikatzen diren motibo erritmiko eta melodiko inprobisatzaileak ditu. Preludioa obertura bati buruzkoa ere izan daiteke, bereziki opera edo oratorio bati buruzkoa.
Tristán e Isolda (alemanezko jatorrizko izenburua, Tristan und Isolde) Richard Wagnerren musika eta alemanezko libretoa dituen hiru ekitaldiko drama musikal bat da, neurri handi batean Estrasburgoko Godofredoren erromantzean oinarritua. 1857 eta 1859 artean konposatu zen eta 1865eko ekainaren 10ean estreinatu zen Munichen, Hans von Bülowren gidaritzapean. Wagnerrek ez zion opera deitzen, baizik eta Eine Handlung, «musika-drama» gisa itzultzen dena. Opera-errepertorioko gailurretako bat bezala oso ezaguna, Tristan Wagnerren kromatismoaren, tonalitatearen, orkestra-kolorearen eta esekidura harmonikoaren erabilera aurreratuagatik nabarmentzen da. Operaren lehen akordea, «Tristanen akordea» izenekoa, oso garrantzitsutzat jotzen da harmonia tonal tradizionalaren garapenean. Askok harmonia konbentzionalaren eta tonalitatearen amaieraren hasiera bezala ikusten dute Tristan, eta XX. mendean musika klasikoaren zuzendaritzarako oinarria ezartzen duela uste dute.
Gaur, Richard Wagnerren Tristan eta Isoldaren Preludioa aurkeztuko dugu, Anna Rakitina andereño errusiarrak gidatutako Errusiako Orkestra Filarmoniko Nazionalaren interpretazioan.
Leonard Bernstein (1918 - 1990), konpositore, pianista eta orkestra-zuzendari estatubatuarra, AEBn jaio zen lehen orkestra-zuzendaria izan zen, mundu osoan ospea lortu zuena, munduko zuzendaririk onenetakotzat jotzen dena; eta New Yorkeko Orkestra Filarmonikoa zuzendu zuelako, 1958 eta 1972 bitartean telebistan eman zituen Gazteentzako kontzertuengatik eta bere konposizio askotariko eta bikainengatik ospetsua, horien artean, West Side Story (1957) eta Candide. . Gustav Mahler musikagilearen berpizte modernoan eta funtsezko irudia izan zen, izugarri interesatzen zitzaion konpositorea izanik.. Konpositore gisa, pianorako musika, ganbera-musika, ahots-musika, erlijio-musika, balleterako, zinemarako, operarako eta musikaletarako obra eszeniko ugari eta orkestra-lan ugari idatzi zituen.
West Side Story, Arthur Laurentsen libretoa, Leonard Bernsteinen musika eta Stephen Sondheim-en hitzak dituen musikala da. William Shakespeareren Romeo eta Julietan libreki oinarritua, ekintza New Yorkeko auzo batean gertatzen da 50eko hamarkadaren erdialdean, etnia ezberdinetako bi gazte-talderen artean: Jets (europar sustraietakoak) eta Sharks (puertorricar jatorrikoak). Tony, Jets taldeko kide ohia, Sharks taldeko buruaren arreba den Mariaz maitemintzen denean, den korapilatzen da. Garaiko arazo sozialetara hurbiltzeak inflexio-puntu bat markatu zuen AEBetako antzerki musikalean. 1961ean pantaila handira eraman zuten Robert Wiseren zuzendaritzapean.
Gaur, Musikalean agertzen diren dantzek osatutako suitea eskaintzen dugu; Simon Bolivar Gazte Orkestra Sinfonikoak interpretatutako suitea, Gustavo Dudamel bertako kide ohiak gidatua. Emanaldia BBCren 2007ko Prometan izan zen.
Denontzako musikari buruzko iradokizunak
John Pizzarelli (Paterson, New Jersey, 1960ko apirilaren 6a) jazz abeslari eta gitarrista estatubatuarra da. Ahots bero eta leunaren eta presentzia dotorearen jabe, Pizzarelli kantuari aplikatutako jazz-neotradizionalismoaren ordezkari nagusietako bat da. Bucky Pizzarelli gitarristaren semea, John 20 urterekin hasi zen bere aitarekin abesten eta 1983an egin zuen lehen grabaketa. Gitarrista gisa, Les Paul eta Django Reinhardten eraginak erakusten ditu. 1993an, John Pizzarelli Triok telonero lanak egin zituen Frank Sinatraren azken biretako batean, eta bere 80. urtebetetzean parte hartu zuen Carnegie Hallen. 1997an Johnny Mercer konpositoreari egindako omenaldi batean parte hartu zuen. 1998ko Meets The Beatles diskoan Liverpooleko taldearen abesti klasikoak berrinterpretatzen ditu, eta hurrengo urtean bere eragin handienetako bati, Nat King Coleri, omenaldia egin zion P.S. Mr. Cole-rekin. Ordutik, disko bat grabatu du George Shearing piano-jotzailearekin, eta bere hirukotearekin hamar urteko musika ospatu du Live at Birdland zuzeneko diskoa grabatuz 2003an. Une batez swingetik aldenduz, Pizzarellik Bossa Nova grabatu zuen 2004an, Antonio Carlos Jobimen "The Girl from Ipanema" eta "Aguas de Marco" bezalako konposizioak abestuz.
Kenya Os (Mazatlan, 1999ko uztailaren 15a) abeslari, enpresari eta youtuberra da, Mexikotik erretiratua. YouTubeko bere kanalean bideoblogen edukia sortzen hasi zen 2015etik aurrera. 2017ko azaroan bost kideko youtuber talde bat osatu zuen, bost hilabete geroago proiektua utzi eta edukia sortzen jarraitzeko. Influencer gisa zuen alderdiarekin paraleloan, abeslari karrera hasi zuen. Lizos Music-ekin kontratu bat sinatu zuen eta bere lehen EPa kaleratu zuen 2020ko urrian, Canciones pa mi ex, 1. liburukia. 2021eko urrian Sony Music Mexico diskoetxearekin sinatu zuen eta urte bereko azaroan "La noche" kaleratu zuen diskoetxe horrekin. Hurrengo urtean, bere lehenengo bi estudio-albumak kaleratu zituen, "Cambio De Luna" eta "K23" izenekoak, gaur aurkeztuko ditugunak. Azken honek ikuspegi futurista du, eta horrek internautak liluratu egingo zituen Os taldeari bere lehen arrakasta emateko: "Malas Decisiones". Azkenik, 2024an bere hirugarren albuma kaleratu zuen, Pink Aura izenekoa.
Douzi (Uchda, 1985eko apirilaren 30a) abeslari, dantzari eta musika ekoizle marokoarra da. Ama aljeriarra eta aita marokoarra ditu, eta bere anaia zaharrenak, Abdelkaderrek, musikaria bera ere, musikan aritzera animatu zuen, bere ليس للحرب singlea ("lays lilharb", "gerrari ez") konposatzen lagunduz. 2003an Belgikara joan zen familiarekin, ikasketak egitera eta karrera profesional bat hastera. Musikaria izateaz gain, arrazakeriaren aurkako aktibista ere bada Douzi.
Blümchen, Jasmin Wagner (1980, Hanburgo, Alemania) urrezko eta platinozko hainbat disko bildu dituen abeslaria da. Hasieran bere abestiek rave estilo argia bazuten ere, pixkanaka dance musika eta pop musika (bere azken albuma) leunduz joan dira. Aktore gisa zinemaren munduan sartu-irten txikiak egin ditu, baita modaren munduan modelo gisa eta telebistan aurkezle gisa ere. Amak haurra zela jarri zion ezizenagatik ezaguna (Blümchen, alemanez “loretxoa” edo Blossom Japoniako merkatuan atera zituen diskoetarako). 2001eko otsailean, 9 album, 17 single, 4 bira eta 30 herrialde baino gehiagotako emanaldien ondoren, musikaren mundutik erretiratu zen, eta 2021ean itzuli zen, techno-pop joera argiko Gold single berriarekin.
Bideo bereziei buruzko iradokizunak
Kurt Weill (Dessau, Alemania, 1900eko martxoaren 2a - New York, Alemania, 1950eko apirilaren 3a) alemaniar musikagilea izan zen, Berlingo Kontserbatorioan Ferruccio Busonirekin Konposizio Musikala ikasi zuena eta, bere lehen lanekin nolabaiteko arrakasta izan zuen arren, Weillek musika instrumentalera eta antzerki musikalera jotzen zuen. 1926an, Dresden estreinatu zuen bere lehen opera, Der Protagonist. Behin betiko arrakasta lortu zuen Bertolt Brecht antzerkigilearekin batera idatzitako Die Dreigroschenoper (Hiru zentaboko opera) lanarekin. Bere musika ez zen nazien gustukoa, etengabe boikotatzen baitzuten; beraz, 1935ean Weill, Estatu Batuetara joan zen musikal garrantzitsuak konposatuz, harik eta 1950eko apirilaren 3an bihotzekoak jota hil zen arte.
Seven deadly sins (gaztelaniaz: Zazpi Bekatu Nagusiak; alemanez: Die sieben Todsünden; frantsesez: Les sept péchés capitaux) chanté ballet satirikoa da ("abestutako balleta") zazpi eszenatan banatua (bederatzi mugimendu, hitzaurre bat eta epilogo bat barne), Kurt Weillek konposatua 1933an Bertolt Brechten libretoarekin alemanez, Boris Kochno eta Edward Jamesen enkarguz. Ingelesera itzuli zuten WH Audenek eta Chester Kallmanek, eta, berriki, Michael Feingoldek. Weill eta Brechten arteko azken lankidetza handia izan zen.
Kurt Weillek, Edward Jamesen Die sieben Todsünden konposatzeko enkargua jaso zuen; 1932ko abenduan Parisen Weilli bisitan egondako ingeles dirudun bat dugu Edward James. Jamesen emaztea, Tilly Losch, dantzari bat zen, eta Weillen emazte, Lotte Lenyaren oso antzekoa zela esan zuen Jamesek. Jamesek bazekienez Weillek Lenyarentzat idatziko zuela, obraren enkargu-kontratuan testu bat sartu zuelako, bere emazte Loschek bere bikoitzaren aurrean dantza egin zezan eskatu zuen. Bertolt Brechti libretoa idazteko eskatu aurretik ere nortasun bikoitzeko trama korapilatsua sortu zuen horrek.
Zazpi pekatu Nagusiak (Los Siete Pecados Capitales) Ana I eta Ana II ahizpen istorioa kontatzen du. Ana I.ak, abeslariak, ahots-paper nagusia antzezten du. Ana II.a, dantzaria, gutxitan entzuten da eta testuak biak pertsona bera izateko aukera iradokitzen du: «Bekatariari datxekion anbibalentzia transmititzeko, Brechtek Anaren nortasuna banatzen du Ana I.ean, enpresaburu zinika zentzu praktiko eta kontzientziaz, eta Ana II.a, edertasun emozional, inpultsibo eta artistikoa, bihotz gizatiarregiz sal daitekeen produktua».
Zazpi Bekatu Nagusiak Parisko Théâtre des Champs-Élysées-en estreinatu zen 1933ko ekainaren 7an, George Balanchinek ekoitzi, zuzendu eta koreografiatua Caspar Neheren eszenaratzearekin. Nils Groschen arabera, «txundituta hartu zuen publiko frantsesak (ez bakarrik obra guztia alemanez abesten zelako). Hala ere, Parisen bizi ziren alemaniar emigratzaileak pozarren agertu ziren eta 'gau bikaina' zela esan zuten». Ekoizpena Londresera lekualdatu zen eta Savoy Antzokian estreinatu zen Anna-Anna izenburupean urte bereko ekainaren 28an, Lenya Weillen alargunak inprobisatutako itzulpen batean interpretatua.
Gaur, Anne Sofie von Otterekin Parisko Opera Nazionaleko Balletak eta Orkestrak, Anna I.aren paperean Elisabeth Maurin eta Caroline Banceren paperean Anna II.arenean eskainitako emanaldia erakutsiko dugu. Koreografia, berriz, Laura Scozziren lana da eta zuzendaritza musikala Alexandre Polianichko maisuak darama.
Piotr Chaikovsky (1840-1893) konpositore errusiarra izan zen, San Petersburgoko Kontserbatorioan graduatu zen eta hainbat generotako lanak idatzi zituen, nahiz eta balletekin lortu zituen arrakastarik handienak. 1859an funtzionario lanpostua lortu zuen Justizia Ministerioan, eta hiru urtera utzi zuen, musikan bakarrik aritu ahal izateko. Bere bizitza pertsonala etengabeko krisiz josita egon zen ama hil zenetik eta homosexualitate erreprimituagatik, eta horrek hilabete gutxi batzuk baino iraun ez zuen ezkontza bat egitera behartu zuen. 150 konposizio baino gehiago idatzi zituen: pianorako lanak, laukoteak, suiteak, sinfoniak, kontzertuak, koralak, kantatak, operak eta balletak. 53 urterekin hil zen eta historiako konpositorerik handienetakotzat jotzen da.
Sleeping Beauty (Loti Ederra) hiru ekitaldiko maitagarrien ipuina/balletaren ipuina da, eta gaur aurkeztuko dugun eszena, Rose Adagio, ballet klasikoaren unerik konprometituenetako bat da, emanaldiaren une desberdinetan oreka mantentzeko zailtasuna dela eta. Auroran lau senargaietako bakoitzak arrosa bana ematen dio, eta horietako bakoitzarekin bere gogokoena aukeratzeko urrats berberak egiten ditu.
Gaurko interpretazioa, Lauren Cuthbertson (1984), Londresko Royal Balleteko lehen dantzariaren eskutik datorkigu.
El Malambo Argentinako dantza folkloriko tradizional bat da, hegoaldeko musika deiturikoa. Panpan jaio zen 1600. urte inguruan. Argentinako dantza folklorikoen barruan, salbuespena da, letrarik ez duelako; bonbo legüero baten musikak eta gitarrek (batzuetan bonboa bakarrik) laguntzen diote gizonezkoek bakarrik egiten duten dantza honi. Ez dago araurik zapateoak egiteko. Oinarrizko mugimenduen konbinazio bakoitza bakarra da, eta egileak duen originaltasunaren araberakoa. Zapateoak oin-kolpe baten bidez banatzen dira elkarrengandik, "errepique" deiturikoaren bidez. Oin-kolpe horrek soinu azkar eta berezi bat du, eta zapateatze baten amaiera eta beste baten hasiera adierazten ditu.
Maracatu nação edo maracatu de baque virado, maracatu mota bat da, Pernambuco estatuan jatorria duen erritmo musikala, dantza eta sinkretismo erlijiosoaren errituala. Hauxe da erritmo afrobrasileñorik zaharrena. Perkusio talde batek osatzen du, eta benetako prozesio bat laguntzen du. Taldeek sinbolismoz beteriko ikuskizuna aurkezten dute, aberastasun estetikoak eta musikaltasunak markatuta. Unerik garrantzitsuena inauterietan desfileak eta emanaldiak egiteko kalera irteten direnean izaten da.
Umeentzako musikari buruzko iradokizunak
Testu hauek egiteko Wikipediako hainbat artikulu erabili dira.
Videomusicalis-eko testuak, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez eginda daude.
