Abuztuko bigarren igandean Kantabriako Eguna ospatzen da, Mendiko Eguna bezala ezagutua ere.
Abuztuaren 14ean Ondarroako eta Portugaleteko Herriko Jaiak hasten dira.
Abuztuaren 15ean, Eliza Katolikoak Andre Maria Jasokundearen eguna ospatzen du.
Musika klasikoan hasiberrientzako iradokizunak
Kantabriako Eguna, tradizioz Mendiaren Eguna bezala ezagutzen dena, abuztuko bigarren igandean ospatzen da Kantabriako Cabezón de la Sal herrian eta komunitatearen ohiturak, tradizioak eta balio etnografikoak goraipatzeko eguna da. Denbora horretan zehar milaka lagunek herriko kaleak betetzen dituzte jarduera nagusien inguruan, folklorea, herri kirolak, artisautza eta produktu tipikoen azoka, karroza eta gurdien desfilea eta ganadu tudankoaren erakusketa edo “pasá” inguruan. Hori guztia Kantabriako ohiko musika eta dantzekin girotuta, dantzari, pikaio, pandero-jotzaile, bakarlari, errabelista, pitero, gaita jotzaile, trobadore, korrikalari erronda eta abarren erakustaldi etengabeen bidez. Ospakizuna 1972tik Interes Turistiko Nazionaleko Festa izendatua dago.
Gaur aurkezten dugun bideoa kantu menditarren florilegio bat da, a capella bakarlariek edo laguntzaileek interpretatzen dituztenak, edo korurako, orkestra sinfonikorako edo koru eta orkestrarako moldatutako abestiak, Torrelavegako Koral Elkarteak (zuzendaria, Manuel Egusquiza Ochoa) eta Kantabriako Orkestra Sinfoniko Infinituak interpretatzen dituztenak, Mariano Rodríguez Saturio maisuarekin batera.
San Roke Jaiak, Portugaleten (Bizkaia) ospatzen dira, duela mende batzuetatik hona. Abuztuaren 14an hasiko dira txupinazoarekin, pregoiaren irakurketarekin eta Portugaleteko danborradarekin. Hilaren 15ean, Andre Mariaren egunean, goizeko zortzietatik aurrera, milaka lagun, Udal Musika Bandarekin batera, Portugaleteko Diana abestuz bi orduz kalez kale ibiltzen dira. Hilaren 16an, San Roke eguna, goizean, ohiko prozesioa egingo du udaletxetik santuaren ermitaraino; arratsaldeko 6etan, Jaitsiera Handia, herriko kaleetan barrena, Orube plazaraino, non Ordu Dantza egingo den Udal Bandarekin. San Roketxu eguna (17) haurren eguna da. Gauean Jarrilla erreko da eta herriko jaiak amaitutzat emango dira.
Portugalete Maitia, Portugaleteko Udaleko zuzendari Joseba Sáenz Ortuondok Portugaleteko danborrada irekitzeko erabiliko duen Iñaki Arenazaren letradun abestia da, Portugaleteko Udal Musika Bandak bere sorreraren mendeurrena ospatzeko kaleratutako CDari izenburua ematen diona; Portugaleteko abesbatza talde nagusien laguntzarekin grabatu zen. I (0´00´´) PORTUGALETE MAITIA (Santa María Abesbatza, Danborradaren Lagunak eta Udal Banda) .-. II (4´26´´) LA LLANISCA (Danborradaren Lagunak eta Udal Banda) .-. III (7´19´´) VIRGEN DE LA GUÍA (Danborradaren Lagunak eta Udal Banda) .-. IV (9´17´´) EL AIROSO (Danborradaren Lagunak eta Udal Banda) .-. V (12´55´´) PORTUS GALEOTE (Barbis Taldea eta Udal Banda) .-. VI (19´56´´) BOTECITO (Otxote Danok Bat eta Udal Banda) .-. VII (23´30´´) A PORTUGALETE (B. M.) .-. VIII (26´34´´) AUPA PORTU (Elai Alaiko Jarrillero Orfeoia eta Udal Banda) .-. IX (30´45´´) EL ENTIERRO DE LA SARDINA (Pleamar Abesbatza eta Udal Banda) .-. X (34´43´´) BARRIO DE BUENAVISTA (Santa María Abesbatza eta Udal Banda) .-. XI (40´12´´) EUSKAL HERRI POLITA GORA (Otxote Danok Bat eta Udal Banda) .-. XII (43´00´´) PORTUGALETE NOBLE VILLA (Barbis Taldea eta Udal Banda) .-. XIII (48´28´´) DIANA PORTUGALUJA (Portugaleteko Abesbatzak eta Udal Banda).
Andra Mari jaiak, Ondarroako (Bizkaia) herriko zaindariaren omenez ospatzen dira. Abuztuaren 14tik 15erako gauean, Leokadi, Santa Maria elizatik jaitsi eta 17an, Arrantzale Egunean, amaitzen da. Egun handia da, hilaren 15arekin batera, Ama Birjinaren eguna, eta erdian, hilaren 16an, San Roke, koadrilen eguna. Hori guztia txistulari, danborrada, erraldoi eta buruhandien kalejirarekin, marmitako lehiaketarekin, kukaña, antzarrak, bizikleta lasterketak, futbol partidak, dantzak, rock taldeen kontzertuak, herri bazkariak, txarangak, su artifizialak, mariatxi kontzertuak edo txikientzako gune berezia. 2002an, Gazte Eguna, abuztuaren 13rako txertatu zen.
Sestaoko Orfeoia, 1906an sortu zen Santa Maria elizako parrokia-abesbatza gisa, Vitorio Epalza zuzendari zuela, eta 1944an Bilboko orfeoien lehen saria lortu zuen. 1973an bi album grabatu zituzten Madrilen Columbia etxearekin; bata abesti sakratuekin eta bestea euskal musika koralarekin. 1975ean, funtzio liturgikoetan bere presentzia beharrezkoa ez zenez, Parrokiatik independizatu zen; harrezkero, bere emanaldiak ugaritu egin dira bakarka edo artista eta prestakuntza profesional handiekin jardunez. Orfeoia gizonezkoek bakarrik osatzen dute, normalean lau ahots grabetan abestuz.
Gaur Boga boga eskaintzen digute, Jesus Guridiren moldaketa gisa, Ondarroako arrantzaleen itsasorako irteera aipatzen duen abesti herrikoia.
Charles Gounod (1818-1893), frantziar musikagilea izan zen, gaur egun eskaintzen dugun Ave Maria lanagatik ezaguna. Parisen jaio zen eta lehen eskolak amarengandik jaso zituen, Kontserbatorioan matrikulatu arte. Oso konpositore emankorra izan zen, obra sakratu zein profanoekin; guztien artean, bere Faust operak begirune berezia merezi du. Bizet, Saint-Saëns eta Jules Massenet konpositore frantsesengan duen eragina nabaria da. Debussyk berak ere «beharrezkotzat» jo zuen, bere estetikak frantsesen belaunaldi harentzat wagneriarren bultzadari aurre egiteko kontrapisu indartsua egin zuelako.
Bach/Gounod-en Ave María, jatorriz 1853an argitaratutako latinezko Ave María testuari buruzko konposizioa da. Pieza hau Gounoden melodia bat da, 137 urte lehenago J. S. Bachek idatzitako El clave bien temperado I. liburuko Preludioa do maiorreko 1. zenbakiduna (BWV 846) gainean jartzeko diseinatua. Schuberten Ave Mariarekin batera, Bach-Gounoden Ave Maria finko bihurtu da izaera desberdineko eztei, hileta eta ospakizunen mezetan. Gitarrarako, biolinerako, hari-laukoterako, pianorako, biolontxelorako, tronboi-ensemblerako, opera-kantarientzako, abesbatzentzako... moldaketa oso desberdinak daude, eta XX. mendean ehunka aldiz grabatu edota interpretatu dute jendaurrean. Gaur Angela Gheorghiu soprano errumaniarrak eskainiko digu.
Musika klasikoari buruzko iradokizunak
Arcangelo Corelli (1653-1713), italiar biolinista eta barroko garaiko konpositorea izan zen. Fusignanon (Ravenako probintzia) jaio zen txikitatik, eta biolina ikasten zuen jaioterrian. 1666an Boloniara joan zen, eta han Giovanni Benvenuti eta Leonardo Brugnolirekin ikasi zuen. Bost urte geroago, Erroman finkatu zen. Bertan, biolinista gisa izugarrizko ospea lortu zuen, eta, aldi berean, konposizio-teknika hobetu zuen. 1700. urterako, Kantzelaritza Jauregiko lehen biolinista eta kontzertu-zuzendaria zen, eta 1706an Arkadiako Akademian sartu zen. Gaur egun, sonata preklasikoaren aitzindari handienetakotzat eta concerto grossoaren ordezkari nagusitzat jotzen da. Bere musikak eragin handia izan zuen alemaniar musikagileengan, bereziki Bach eta Händelengan.
Corelliren lanen katalogoa. Bere obrak Opus zenbakiaren arabera sailkatzen dira (latinez opus hitzak 'obra' esan nahi du), musikan konpositore gehienen obrak katalogatzeko erabiltzen den terminoa baita. XVII. mendetik aurrera.
12 concerti grossi, op. 6ek, Arcangelo Corellik konposatutako hamabi kontzertiren bilduma osatzen dute 1680ko hamarkadan seguruenik, nahiz eta 1714ra arte ez ziren argitaratzeko prest egon. Concerti Grossi Op. 6-ak, bere kontzertuetarako idatzi zituen, Corellik berak kontzertinoan jotzen zuela. Orkestra-taldea, orkestrako kontzertinoak (lehen biolina, bigarren biolina eta biolontxelo kontzertatzaileak), orkesta “grosso”ak, eta baxu jarraiak edo klabizenbaloak osatzen dute. Eta azken honi, organo eramangarri bat eta lautea gehitu ahal zaizkio. (LA Philetik jasoa)
4. Zenbakiko Op 6-ko mugimenduak, elizako sonataren eskema jarraitzen dute: geldo-azkar-geldo-azkar. ADAGIOren irekiera bikainak (0'00") jai-kutsua ezartzen du; hurrengoa, ALLEGRO (0'20") aberatsa eta kontrapuntistikoa da testuran, eta ugari da kontzertinoaren eta ripienoaren arteko elkarreraginean. ADAGIOren mugimendu motelak (3'30'), bere melodia leunki erorita, kontraste lirikoa eskaintzen du Kontzertuaren irekierarekin. Corellik ondorio azkarraren sekzioa bi mugimendutan zabaltzen du, biak ere egitura gardenez eta arintasun sentsazio nagusi batez markatuak: melodia dotore bat baxu propultsiboko lerro baten gainean hedatzen da VIVACEn (5'03"), eta amaierako ALLEGROAk (6'07") dantzaren espirituarekin bat egiten du. (LA Philetik jasoa)
Domenico Cimarosa (1749-1801) Napolitik gertu jaiotako italiar musikagilea izan zen. Umetan, Loretoko Santa Maria Musika Institutuan sartu zen eta hamaika urtez egon zen bertan. 23 urte zituela, bere lehen obra aurkeztu zuen, Le Stravaganze del Conte izeneko opera bufoa, merezitako onarpena izan zuena: haren ondoren, Erroman, Napolin eta Florentzian bizitzera eraman zuten antzeko beste lan batzuk etorri ziren, non opera komiko eta serioak, kantatak eta konposizio sakratuak konposatzen baitzituen. 1787an, Katalina II .a enperatrizak San Petersburgora gonbidatu zuen, eta han obra labur ugari idatzi zituen. Leopoldo II.ak gonbidatuta, Vienara joan zen, eta han bere maisulana, Il Matrimonio segreto opera eta beste obra batzuk idatzi zituen, guztiak ere arrakasta handiz ospatuak. Austriako hiriburuan hil zen 1801ean.
Il Matrimonio segreto bi ekitaldiko opera bufa da, Domenico Cimarosaren musikarekin eta Giovanni Bertatiren italierazko libretoarekin, George Colman zaharraren eta David Garricken The Clandestine Marriage piezan oinarritua. 1792ko otsailaren 7an estreinatu zen Vienan, Hofburg Imperial Antzokian, Leopoldo II.a enperadorearen presentziarekin; laster bihurtu zen opera bufaren oso adibide ezaguna, eta, zalantzarik gabe, XVIII. mendeko onenetakoa da, Mozartenaz gain. Libretoa ezinezko egoeren, mozorroen eta amaiera zoriontsuaren formatu estandarrean oinarritzen da. Pasarte melodiatsu eta gozagarriak dituen arren, obra beste opera komiko batzuekin alderatu ohi da, bereziki Rossini eta Mozarten operekin.
Cimarosaren operak errezitatiboak tartekatu eta konektatutako aria, duo eta trio batzuk biltzen ditu. Mozarten eragina agerikoa da ekitaldi bakoitzaren amaieretan, abeslari guztiak inplikatzen dituzten multzo dardarti batzuekin. XVIII. mendeko opera italiarrarentzat, El matrimonio secreto lanak garai baten amaiera irudikatzen du, melodramaren etorkizunerantz irekitzeko zantzu ugari. Bere estreinaldia operaren historiako bis handienaren aukera izan zen; Leopoldo II.ari hainbeste gustatu zitzaion, ezen konpainiari afaria zerbitzatzeko eta opera guztia berehala errepikatzeko agindu baitzuen. Obra hau Europa osoan zehar, musikagilearen bizitzan zehar eta baita geroago ere, asko antzeztu zen. Geroago Verdiren kutunetako bat izango zen.
Gaur Lorin Maazel maisu frantsesak zuzendutako bertsio alemaniarrean eskainiko dugu.
Jesus Guridi (1886-1961) Vitoria-Gasteizen jaio zen, musika-familia batean. Familia Madrilera joan ondoren, Guridi Kontserbatorioan sartu zen; hala ere, gurasoei ez zitzaien ondo joan ekonomikoki, eta, ondorioz, Bilbora mugitu ziren. Zubiriako Kondea mezenasari esker, Parisera joan ahal izan zen eta Schola Cantorumen sartu zen pianoa, organoa, kontrapuntua eta konposizioa ikasteko. Ikasketak amaitu ondoren, Belgika, Kolonia eta Munichetik igaro zen, ikasketak sakontzeko asmoz. Bilbora itzulita, 21 urterekin, Bilboko Koral Elkartearen zuzendari kargua hartu zuen. Lan horrekin batera, organista lana egin zuen Santiagoko Basilikan (orain, Katedrala). 1939an Madrilera itzuli zen, Kontserbatorioko zuzendari gisa, eta 75 urterekin hil zen.
Eusko irudiak, Guridiren hiru estanpaz osatutako multzoa da, eta ekintza Ondarroako (Bizkaia) arrantza-portuan gauzatzen da. LEHEN KOADROAK (0´00´´) portuko bizitza deskribatzen digu: emakumeak sareak josten, eta gizonak ontziratzen, Boga boga entzuten den bitartean. BIGARREN KOADROAN (5´44´´), ekaitza agertzen da, berak sortzen duen ezinegonarekin, harik eta eguraldia lasaitzen edo ekaitza baretzen den arte. HIRUGARREN KOADROAN (10´32´´), marinelak onik iristen dira portura, abesti eta dantza alaiekin hartzen dituzten bitartean, Goienari eskerrak emanez. Obra Boga boga abestiarekin amaitzen da, eta Ondarroan kokatzen gaitu berriro.
Bertsioa Donostiako Orfeoiarena da, Euskadiko Orkestra Sinfonikoarekin, Miguel Ángel Gómez Martínez maisuaren zuzendaritzapean.
Nobel Sámano (1933-2019) Kantabriako herri musikaren konpositore garaikide garrantzitsuena izango da. Txikitatik hasi zituen piano-ikasketak aitaren tutoretzapean, eta horrek geroago konposizioarekin eta zuzendaritzarekin osatzea ekarri zion. Bizitza musikara eta Kantabriako folklorea duintzera emana. Bere lurraldeko musika-sorkuntzaren figura garrantzitsuenetakotzat jotzen da, eta bere konpositore alderdia piano-jotzaile karrera oso bati lotu zion, beste hiri handi batzuen artean Paris, Madril eta Bartzelonako aretoetan kontzertuak eskainiz. Bere obrak, konpositore gisa, piano bakarrerako piezak, piano eta musika koralarekin egindako abestiak eta Fantasia bezalako orkestra-lanak hartzen ditu. Torrelavegan hil zen 85 urte zituela.
Bere lanik ezagunenetako bat gaur eskaintzen dugun eta 1997ko otsailaren 8an Santanderko Katedralean estreinatu zen Kantabriako Meza Herrikoia da; konposizio hau Leon eta Santiagoko katedraletan eta Madril, Bartzelona, Iruñea edo Cuencako erreferentziazko elizetan antzeztu da, besteak beste, baita Kantabriako eliza eta auditorium askotan ere. Lanak, testu liturgikoa zintzo jarraitu gabe, modu sentimentalean, tradizionalean, kostunbristan eta folklorean oinarritzen da. Partitura XX. Mendean, Kantabrian estilo erlijiosoko errepertorio polifoniko herrikoiari egindako ekarpenik garrantzitsuenetako bat da. (Lola Gallardok, Diario Montañés egunkarian idatzitako artikulutik ateratako testua).
Gaur, Laredoko Eskolaniak, Salvé de Laredo Abesbatzak, Ronda Valle de Camargo Abesbatzak, Luétiga Instrumentu Taldeak eta Ntra Sra de Covadonga Dantza Taldeak aurkeztuko digute, José Luis Ocejo maisuaren gidaritzapean.
Denontzako musikari buruzko iradokizunak
Portugaleteko diana, Pedro Herediaren letrarekin eta Marcelino Amenabarren musikarekin (Portugaleteko Udal Bandako lehen zuzendaria), diana castrense ezagunaren eta Amenabar maisuaren A la verbena konposizioaren fusioa da. Abuztuaren 15eko goizeko lehen orduetan milaka pertsona bildu dira udaletxearen aurrean Portugaleteko Diana egiteko. Helburua herritar guztiak esnatzea da, festara gonbidatzeko. Musika-tresnarik gabe joaten da bertara, Udal Musika Bandak markatzen baititu soinuak. Bi orduz herriko kaleetan barrena ibili ondoren, Arrantxeria plazara iristen da, eta bertan jendeak ohiko baratxuri zopa dastatzen du.
Nerea Sáenz Artetxe musikaz inguratuta hazi zen. Aitak eta osabak Ondarruko Zintzoak taldea sortu zuten hirurogeita hamarreko hamarkadan; bere etxean beti zegoen abesti bat entzungai; nola ez du lekukoa hartuko. Eragin ugari izan zituen: musika klasikoa, egile-abestia, jazza, brasildarra, popa... Estación Norte eta Marte Menguante bandak sortu zituen. Estación Norte diskoa 1999an argitaratu zuen, EMI diskoetxearekin, eta konpositore gisa kolaboratu du Compañeros eta Cartoon Network telesailetan.
Ondarroari eskainitako Tierra abestiak sustraiekiko, lurrarekiko, familiarekiko... maitasuna eta esker ona aipatzen dizkigu. Zubi Zahar, Zumardia (Alameda), portuko sirenak... bezalako tokian tokiko erreferentziekin, emozioz interpretatutako lerroekin, abesti pertsonal honek entzuten duena harrapatzen du, eta herrimin sentimendu global batekin konektatzea lortzen du; gainera, ekoizpen oso zaindu eta folk zaporea ditu, Ondarroan gorputzean eta ariman sartzen gaituena, Leire Larrinagaren erreportaje grafikoarekin.
Menditar kantua edo Menditar Tonada, Kantabrian garatutako izaera lirikoko musika genero folklorikoa da, Kantabriako ahozko tradizio kantatuaren adierazpen liriko nagusia martxa, menditar jota (kantatua), pikaioak, gabonsaria eta erromantzeekin batera. Menditar Abestia, nagusiki, "a capella" interpretatzen da, nahiz eta batzuetan tresna autoktonoren bat erabiltzen den laguntzeko, hala nola pitu menditarra eta danborra, gaita, pandereta edo kriskitinak (tarrañuelak). Bakarka interpretatzeaz gain, ohikoa da taldeetan ere interpretatzea, “Abesbatzen” edo “Erronda Kantuen” bidez. Gaur Avelina Fernándezen Zein polita den Santander (Qué bonito es Santander) abestia eskainiko dugu.
Parabellum punk rock musikako euskal taldea da, 1983an Barakaldon (Bizkaia) sortua, Josu (bateria), Juanan (gitarra) eta Txisko (baxua) musikariek osatua. Urte hauetan guztietan bere diskoen kaleratzeak etengabeak izan dira, baita estatuan eta Europan zehar (Suitzara hiru aldiz...) egindako emanaldiak eta birak ere, kritika bikainak jasoz. Era berean, etengabe berritu dira partaideak, hainbat egoera medio. Gaur egun, Josu Korkostegik (ahotsa eta bateria), Lino Prietok (baxu elektrikoa eta ahotsak), Pedro de la Osak (gitarra eta ahotsak) eta Iñaki Setienek (gitarra) osatzen duten taldeak zuzeneko grabazioak eta aurkezpenak egiten jarraitzen du, publiko ugari eta kritika bikainak bilduz.
Bideo bereziei buruzko iradokizunak
Portus Galeote. Udal Bandaren eta herri elkarteen arteko elkarlanaren ondorioz sortu zen abesti hau, Juanjo Tellaetxeren letrarekin, Txema Lorente Barbis Taldeko zuzendariaren jatorrizko musika eta Banda eta korurako Joseba Sáenz Ortuondo Bandako zuzendariak moldatua. Gaur aurkeztuko dugun bideoan, eszenaratzea Pilar Agirregomezkortaren koreografiak aberastu du, eta Ballet Klasikoaren Akademiak gauzatu du. Batuta, Jabier Ituarte Aulestia, Udaleko egungo titularraren esku dago.
Lantza-dantza eskualdean gehien errotutako Kantabriako folklorearen erakusgarrietako bat da, eta XVI. mendean sortu zen. Uztailaren 2an, Ruilobako zaindariaren omenez, Erremedioen Ama Birjinaren omenez egiten den dantza da. Dantzan, gizonezkoek baino ez dute parte hartzen, eta horietako bat nabarmentzen da: pilotaria, aginte-makila bat duena, erdian kokatzen den taldearen buru da; gainerakoek, berriz, dantza bat egiten dute makila luze batzuk erabiliz, erraboneroaren edo atzelariaren ordenaren arabera. Azken horrek dantzaren aldaerak adierazten ditu kriskitinak erabiliz. Gaur eskaintzen dugun dantza Kantabriako Gobernuak izendatua dago, interes kultural immaterialekoa, beste zortzi dantza kantabriarrekin batera, Autonomia Erkidegoko ondare kulturalaren parte diren dantzak direlako.
Euskal dantzak, euskal kulturaren zati oso garrantzitsua eta folklorearen funtsezko zatia dira. Lurralde historiko edo probintzia bakoitzak bereak ditu, eta herri bakoitzak jai nagusietan dantzatzeko ohitura du. Dantza aipagarrienen artean, erromeria edo plazako dantzak aipatuko ditugu, erromerietan egiten ziren dantzetan oinarritutakoak eta parte hartze herrikoia eta bat-batekoa zutenak. Mota bereko Europako dantzekin antzekotasun nabaria dute ezpata-dantzak. Jaien amaieran, ziklo baten amaiera eta beste baten hasiera markatzeko egiten dira festa amaierako dantzak.
Gaur Luis Exaburu, Latxanbre, dantzari eta koreografoak prestatu eta eskainitako dantza hauen entremes txiki bat aurkezten dugu, bere Txanpa talde bikainarekin.
Kubako Ballet Eskola Nazionala dantzaren irakaskuntzan espezializatutako hezkuntza-erakundea da, munduko handiena eta herrialdeko garrantzitsuena, Habanako Prado pasealekuan kokatua; bertatik elikatzen dira Ballet Nazional ospetsuaren, Camagüeyko Balletaren eta uharteko eta munduko beste dantzari-konpainia batzuen lerroak. Eskola hau 1931. urtean sortu zen, La Habanan Musika Artearen Aldeko Elkartearen Ballet Eskola Nazionala sortu zenean; hau izan zen Kuban balletaren irakaskuntzaren bultzatzaile eta abiapuntua. Eskolak jarraibideak ezarri ditu ballet klasikoan, hemen sortu baitira dantzaren kondairak, hala nola Alicia Alonso, Fernando Alonso edo Ramiro Guerra.
XX. mendearen erdialdean, Alicia Alonso Ballet Akademia sortu zen; honek berebiziko garrantzia izan zuen herrialdeko dantzaren garapenean, eta gaur egun mundu osoan ospe handia duen Kubako ballet eskolaren metodo pedagogikoaren kudeatzaile gisa jarri zen. 1959ko Kubako Iraultzaren garaipenarekin, eskolak bere izaera pribatua galdu zuen, eta Arte Eskola Nazionalaren zati bat izatera pasatu zen, balletaren irakaskuntza-sistemaren oinarriak sortzeko helburu nagusiarekin, Kubako praktika garbietan arreta jarriz. Hortik aurrera hartu zuen benetako gorakada Kubako balletaren irakaskuntzak, estatuak emandako babesagatik eta Alicia Alonso Kubako balletaren figura nagusiaren ahaleginagatik. Eskolaren kalitatea planeta osoko hainbat lehiaketatan jasotako domina eta sariek bermatzen dute.
Umeentzako musikari buruzko iradokizunak
Testu hauek egiteko Wikipediako hainbat artikulu erabili dira.
Videomusicalis-eko testuak, euskaraz, gaztelaniaz eta ingelesez eginda daude.
