Zure musika-bideoen ataria

Emakumeen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna urtero ospatzen da azaroaren 25ean, mundu osoko emakumeen aurkako indarkeria salatzeko eta herrialde guztietan indarkeria ezabatzeko politikak eskatzeko. Latinoamerikako mugimendu feministak ekin zion deialdiari 1981ean, 1960an Errepublika Dominikarreko Mirabal hiru ahizpak hil zituzten eguna ospatzeko.  1999an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak bere gain hartu zuen aldarrikapen-jardunaldia, hau da, emakumearen aurkako indarkeria «emakumeari kalte edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa egiten dion edo ekar diezaiokeen emakume-sexuan oinarritutako indarkeria-ekintza oro».

Gaur Vivir Quintana abeslari mexikarraren "Beldurrik gabeko kantua" aurkeztuko dugu Portugaleteko Sastrakako Emakumeak taldearen euskarazko bertsioan.

Eric Coates (1886 - 1957) musikagile ingelesa izan zen, eta,bere ibilbidearen hasieran, biola-jotzaile ospetsua; musikari familia batean jaio zen, baina, bere nahiak eta talentu nabaria gorabehera, gurasoek gogo txarrez baino ez zioten utzi musika-ikasketak jasotzen. Royal Academy of Musicen ikasi zuen Frederick Corder (konposizioa) eta Lionel Tertis (biola) musikariekin, eta hari-laukoteetan eta antzerki-bandetan jo zuen, Thomas Beecham eta Henry Woodek zuzendutako orkestra sinfonikoekin bat egin aurretik. Coatesen ekoizpen oparoak Suite Londres (1932) hartzen du barne, zeinaren "Knightsbridgeko martxa" ezaguna azken atala den; "By the Sleepy Lagoon" balsa (1930); "La marcha de los rompepresas" (1954). Bere produkzio ia osoa orkestrako musika eta abestiz osatuta dago.

1979an sortu zen Taipei Wind Orchestra & Symphonic Band (TSB), eta Yui-Biau Houren gidaritzapean ia 35 urtez aritu da aktiboki interpretatzen, haize talde estandarreko errepertorio klasikotik hasi eta garaikideraino. TSB taldea Haize Orkestrak, Metal Multzoak, Banda Sinfonikoak, Jazz Orkestrak eta Gazte Kontzertuko Bandek osatzen dute, eta hautatutako ikasleen eta musikari profesionalen ehuneko handi bat du Taipeiko metropoli-eremu osoan. Taldeak errepertorioaren garapenean eta hedapenean, eta interpretazio-mailaren fintzean eragina izan du, eta munduko konpositore eta izen handiko artistekin lankidetzan aritu da, etorkizuneko musikariak eta publikoa hezteko.

Gaur lehen mugimendua eskainiko dugu, Egun Zoriontsuak (Elisabeth Tudor), Eric Coatesen The Three Elizabeths suitekoa, Scott Hartman maisuak gidatutako Taipeiko Banda Sinfonikoaren interpretazioan.

Ludwig van Beethoven (1770-1827), Bach eta Mozartekin batera, mendebaldeko musikako erraldoien hirukoteko kide da. Bonnen jaioa, bere aita, jatorriz flamenkoa, bigarren Mozart bihurtzen saiatu zen, nahiz eta porrot nabarmena izan. Hala ere, bederatzi urtetik aurrera, Christian Gottlob Neefe organo-jotzaileak Bachen estudioarekin liluratu zuen, eta beti izango zuen gogoan. 1787an Vienara joan zen Mozarten klaseak jasotzeko asmoz, baina bere amaren heriotzak Bonni itzuli zion egun gutxira. Horrela, bost urteren ondoren, Vienara itzuli zen, eta han Haydn eta Salierirekin harremanetan jarri zen, musikagile eta piano-jotzaile gisa ezagutuz, jendearen onarpen nabarmenarekin. Hala ere, piano-jotzailearen lanbidea ezin izan zuen burutu hurrengo urtean eraso zion gorreria zela eta, ahalmen horretatik erabat ezgaituta utzi zuen arte.

Beethovenen ondare musikalak, pianorako 32 sonataz gain, ganbera taldeentzako obra ugari, piano eta biolinerako kontzertuak, musika intzidentala, musika sakroa eta, batez ere, Musikaren Historiaren gailurra betetzen duten bederatzi sinfonia biltzen ditu. Ondare hau, hobeto ulertzeko, etengabe berritu eta gainditzeko hiru etapatan bana dezakegu: A) 1802ra arte. Klasizismoa. Garai honetakoak dira pianorako egin zituen lehen hamar sonatak, harizko lehen sei laukoteak, septiminoa, lehen bi sinfoniak edo pianoko lehen bi kontzertuak. B) 1803-1814. Erromantizismoa. Heldutasun artistiko betean eta egitura formalaren eta lirismoaren erabateko kontrolarekin konposatzen ditu sinfoniak 3.etik 8.era, bere Fidelio opera, 3., 4. eta 5. pianorako kontzertuak, biolinerako kontzertua, kontzertu hirukoitza, “Claro de luna” eta “Appasionata” pianorako sonatak, Kreutzer biolinerako sonata… C) 1815 hil zen arte. Lengoaia biziago baten berrikuntza, tratamendu harmoniko eta estruktural ausartagoekin: pianorako azken bost sonatak eta harizko azken bost laukoteak, 9. Sinfonia bere bakarlariak eta korua gehituta, Misa Solemnis, …

Beethovenen lanen katalogoa. Beethovenek konposatutako 138 musika-lan daude, opus ("obra" latinez) edo haren op. laburdura izenez ezagutzen diren zenbakien arabera ordenatuak, konpositorearen editoreek esleituak bera bizi zen bitartean. Horrez gain, beste 205 obra daude, opus kopururik ez dutenak eta konpositorea hil ondoren argitaratu zirenak. Lan horiei WoO zenbakiak esleitu zitzaizkien (Werke ohne Opuszahl, "opus zenbakirik gabeko lanak"). Katalogo hau Georg Kinskyk eta Hans Halmek (Das Werk Beethovens, Beethovenen lanak) egin zuten lehen aldiz 1955ean.

Pianorako 23. sonata, fa minorrean op. 57, Ludwig van Beethovenena, Appassionata (grinatsua) bezala ezaguna, Döbling-en konposatu zen, Vienatik gertu dagoen herri batean, 1804an. Appassionata ezizena jarri zion editoreak, eta horrek Beethoven sumindu zuen, bere lan guztiak grinatsu jotzeko idatzita zeudela uste baitzuen, eta ez hura bakarrik. Appassionata hiru mugimenduk osatzen dute: I (0´00´´) ALLEGRO ASSAI .-. II (10´35´´) ANDANTE CON MOTO-attacca .-. III (16´41´´) ALLEGRO, MA NON TROPPO-PRESTO. Gaur Anastasia Huppmann (1988) errusiar pianistak eskaintzen digu. Errusiar eta europar lehiaketa ugaritan lehen sari garrantzitsuak lortu ditu eta Europa eta Asiako orkestra ospetsuekin kolaboratu du.

Mieczysaw Weinberg (1919 - 1996) sobietar musikagilea izan zen, judeopolako jatorrikoa, eta familiaren gehiengoa galdu zuen Holokaustoan. 1939tik, Sobietar Batasunean bizi izan zen, eta gero Errusian. Weinbergek joera musikal goiztiarra izan zuen (bere aita biolin-jotzailea eta yidis antzerki bateko zuzendaria izan zen), eta hamar urterekin jotzen zuen pianoa. Laster sartu zen Varsoviako Kontserbatorioan hamabi urterekin; 1939an graduatu zen. Baina 1939ko udan, naziek Polonia inbaditu zuten, eta Sobietar Batasunean babestu behar izan zuten bizirik irauteko: gurasoak eta arreba Trawniki kontzentrazio-esparruan hil zituzten. Weinbergek Moskun bizi izan zuen bizitza osoa, konpositore eta pianista lanetan.

Bere konposizioen katalogoa 153 lanek osatzen dute; horien artean 22 sinfonia, 17 harizko kuarteto, biolinerako zortzi sonata, biolinerako eta orkestrarako kontzertu bat, zinemako eta animazioko 40 partitura, 4 opera eta 3 opereta; bere musikan, argitasun eta proportzio arrazionalista eta neoklasikoa erakusten du. Bere lanak Opusen zenbakiaren arabera sailkatuta daude (latineko opus 'obra'; op. laburdura), eta termino hori musikan erabiltzen da XVII. mendetik aurrera konpositore gehienen lanak katalogatzeko.

Gaur bere Tronpetarako kontzertua Si b Maiorrean, op. 94 aurkeztuko dugu hiru mugimendutan artikulatua: I (0'5") ETUDES: ALLEGRO MOLTO .-. II (7'53") EPISODES: ANDANTE - attacca: III (16'38") FANFARES, Timofei Dokschitzer bakarlari duela, Moskuko Filarmonikoak lagunduta, Algis Zhuraitis lituaniarrak gidatuta entzungo dugu.

Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna. 1960ko azaroaren 25ean, Mirabal ahizpak bortizki erail zituzten emakume eta aktibista izateagatik. Rafael Leonidas Trujillo (1930-1961) Dominikar Errepublikako diktadorearen aurka bere eskubideen alde borrokatu izana izan zen bere krimen bakarra. 1993an, Nazio Batuen Batzar Nagusiak Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko, 48/104 Ebazpena onartu zuen. Ebazpen horrek honela definitzen du indarkeria-mota hori: "emakumeen sexuan oinarritutako indarkeria-ekintza oro, emakumeari kalte edo sufrimendu fisikoa, sexuala edo psikologikoa eragiten diona edo izan dezakeena, bai eta ekintza horien mehatxuak, derrigortzea edo askatasuna arbitrarioki kentzea ere, bizitza publikoan nahiz pribatuan gertatzen badira ere". Ondorioz, erabaki hori babesteko, 1999an Batzar Nagusiak azaroaren 25a Emakumearen aurkako Indarkeria Ezabatzeko Nazioarteko Eguna izendatu zuen. (UNESCOren artikulua)

"Emakumeen aurkako indarkeriari amaiera eman behar zaio. Flagelo hori ezabatzeko Nazioarteko Egun honetan, UNESCOk berriz ere batasunerako eta ekintzarako deia egin du, eta gogorarazi du pertsona bakoitzak eginkizun bat duela genero-indarkeria onartzeari uzteko. Emakumearen eskubideen alde borrokatzean, giza eskubide guztiak ere babesten dira. " (Audrey Azoulay UNESCOko zuzendari nagusia)

Adolphe Adam (1803-1856) Parisen jaiotako musikagile frantsesa izan zen, musika eszeniko ugariren egilea. Lois Adam piano-jotzaile eta Parisko Kontserbatorioko irakasle ospetsuaren semea izan zen, eta harekin hasi zituen musika-ikasketak. Bere lehen arrakastak helduarora iritsi ziren gaur eskaintzen dugun Giselle baletarekin eta Si j'étais roi operarekin; ordurako hainbat ballet eta opera idatzi zituen. Guztira 40 opera, 14 ballet eta hainbat kantata, ereserki, meza, koruak, pianorako pieza, pantomima, martxa militar eta antzerki-obra idatzi zituen; konposizio horietatik guztietatik, aipatutakoez gain, Le Corsaire balleta eta Cantique de Noël gabon-kanta nabarmendu behar dira, mundu osoan ezaguna, ingelesezko itzulpenean, hala nola, O Holy Night. 1849tik 1856an hil zen arte, Parisko Kontserbatorioko konposizio irakaslea izan zen.

Giselle bi ekitaldiko balleta da, Adolphe Adamen musikarekin, Jules Perrot eta Jean Coralliren koreografiarekin eta, Théophile Gautier eta Jules-Henri Vernoyren libretoarekin, Heinrich Heineren De l 'Allemagne (1835) obran oinarrituta. Giselle edertasun eta xamurtasun handiko nekazaria da; engainatua eta traizionatua, bihotza eromenera eta heriotzara eramango duen etsipenean erortzen da. Giselle, ballet blanc-aren maisulanetako bat da. Ballet-eszena horretan, dantza taldeko kide guztiak zuriz jantzita agertzen dira. Ballet erromantikoaren garaitik, eszena horietan mamuak, driadak, silfideak, maitagarriak edo antzeko izakiak bizi dira.

Gure gaurko protagonista nagusiak, munduko dantzaren arteko bi figura dira: Svetlana Zakharova eta Sergei Polonin.

Tlacotalpan Jaia Mexikoko Veracruz estatuan ospatzen den jaia da, Kandelariako Ama Birjinaren omenez. Urtarrileko azken egunetan eta otsaileko lehenengoetan, Tlacotalpanek bere zaindariaren omenez, Kandelariako Ama Birjina, festa handi bat ospatzen du; tlacotalpeñatarrak kalera ateratzen dira Ama Birjina laguntzera, urtero jantzi berri bat estreinatuz, emakumeek zuzendutako 600 zaldizko baino gehiagoko kabalgatan. Beste askok, egun horietan, Veracruzeko jantzi tipiko ederra janzten dute, beren kareizko orrazkerekin eta haizemaileekin, ospakizunari % 100 Veracruzekoen izaera aitortuz. Festa hau musika-xahuketa bat ere bada, herria dezimeroz eta jaraneroz betetzen da eta Itsas Eskolako Bandak etengabe jotzen du ekitaldi ugariei laguntzeko. (Unibertsaletik jasoa)

Amalia Hernández (1917- 2000) dantzari eta koreografo mexikarra izan zen, 1952an bere izena daraman eta Mexiko Hiriko Arte Ederren Jauregian egoitza duen herrialde honetako arte folklorikoaren enblematikoa den balletaren sortzailea. Amaliak denbora pasa ahala galdu ziren Mexikoko dantza tradizionalak berreskuratu zituen, dantza horien kalitatea hobetzen saiatuz. 1959an López Mateos presidenteak Mexikoko enbaxadore naturaletako bat izateko eskatu zion talde honi.

Amalia Hernández balletak (Ballet Folklórico de México ere deitua) 60 koreografia propio baino gehiago ditu, Mexikoko geografia osoan emanaldiak eskaintzan dituelarik; nazioarteko 100 bira baino gehiago ere egin ditu, 60 herrialde eta 300 hiri baino gehiago bisitatuz.